آشنایی با هواپیمای ایرباس آ ۳۱۰ | Airbus A310
امروز می خواهیم درباره ی یکی از هواپیماهای ساخت شرکت ایرباس صحبت کنیم که چندین سال است از چرخه ی تولید خارج شده است ولی در گوشه و کنار دنیا هنوز هم شرکت های هواپیمایی هستند که با آن پرواز کنند و نام این هواپیما، ایرباس آ ۳۱۰ (Airbus A310) است. این مدل از ایرباس ها که پس از مدل آ ۳۰۰ به بازار هواپیمایی آمد، پیشرفت هایی را نسبت به مدل قبلی خود داشت که در ادامه به بیان این ویژگی ها و معرفی این مدل هواپیما می پردازیم
هواپیمای A310 شروع فعالیت خود را با نام فنی A300B10 آغاز کرد. پس از اطمینان شرکای اتحادیه اروپایی شرکت هواپیماسازی ایرباس از سودآور بودن تولید هواپیمای ایرباس ۳۱۰ مشتقات دیگری از این هواپیما برای فعالیت های بعدی بررسی شد. از نیمه ی دهه ی ۱۹۷۰ شرکت های هواپیمایی اروپایی ابراز تمایل کردند که از سال ۱۹۸۳ به بعد متعهد شوند که هواپیمای جدید که ترکیبی از میان برد و نزدیک برد بود را به خدمت بگیرند.
بنابراین و در پی این تصمیم، شرکت هواپیمایی ایرباس در ژوئیه ی ۱۹۷۸ بازاریابی اولیه ای برای توسعه ی طرح ایرباس ۳۰۰B10 را آغاز کرد و پیش قراردادی را برای فروش هواپیما به خطوط هواپیمایی سوئیس ایر، لوفت هانزا و ایرفرانس منعقد نمود. شکل نهایی طرح جدید که ایرباس ۳۱۰ نامیده شد تازه در پایان سال ۱۹۷۸ دقیقاً مشخص شد به این ترتیب که طول بدنه ۳۱۰ نسبت به ۳۰۰ به اندازه ۱۳ قاب کوتاه تر شد و برای جا دادن صندلی های بیشتر اصلاحاتی هم در قسمت انتهایی بدنه ی هواپیما قرار گرفت.
هرچند که از نظر سازه ای بال ۳۱۰ شبیه بال ۳۰۰ بود، طراحی آئرودینامیکی جدیدی داشت که نتیجه ی تحقیقات وسیع بریتیش آئروسپیس در هاتفیلد بود. شرکت تازه تاسیس بریتیش آئروسپیس در اول ژانویه ۱۹۷۹ با ۲۰% سهم مشارکت به جمع سازندگان صنایع ایرباس یعنی شرکت های آئرواسپشیال، ام.بی.بی، کاسا و فوکر پیوست و قسمتی از فعالیت های طرح ۳۱۰ را به عهده گرفت.
نکته ای که در این زمینه گفتنی است این است که این هواپیما، یکی از طرح های ویژه ی پروژه ی A300 شرکت معروف هواپیماسازی ایرباس بود، در سال ۱۹۸۵ آغاز کرد. از توسعه ی مدل های B9 و B11 به ترتیب طرح های ایرباس ۳۳۰ و ۳۴۰ به دست آمدند که در نهایت توسعه ی مدل B10 به اجرایی رسیدن طرح ایرباس ۳۱۰ انجامید. همانطور که در مقدمه نیز گفتیم، این مدل هواپیما مدلی پیشرفته تر و ارتقا یافته تر از مدل هواپیمای A300 بود.
یکی از تفاوت های که این مدل نسبت به مدل قبلی خود دارد این است که مدل ایرباس ۳۱۰ به اندازه ی ۱۳ قاب از آ ۳۰۰ کوتاه تر است. از توسعه ی مدل های B9 و B11 به ترتیب طرح های ایرباس ۳۳۰ و ۳۴۰ به دست آمدند و توسعه ی مدل B10 به طرح ایرباس ۳۱۰ انجامید. همین مسئله باعث شد تا ظرفیت هواپیمای جدید از ۲۰۰ به ۲۳۰ نفر برسد. از جمله ی تغییرات فنی و ظاهری که بر روی این هواپیما اتفاق افتاده بود عبارتند از این که نسبت اندازه ی بال های این هواپیما نسبت به مدل قبلی خود افزایش یافته بود و در عوض مساحت بال کاهش یافت.
نسبت به طراحی آنالوگی که هواپیمای آ ۳۰۰ ایرباس داشت این هواپیما، دارای سیستم هایی مدرن تر و البته دیجیتالی در داخل کابین های خود بود. تمامی این سیستم ها موجب این مسله شد تا تعداد خدمه ی پرواز از تعداد قبلی به تنها ۲ نفر کاهش پیدا کند که از لحاظ هزینه و صرفه جویی بسیار مطلوب تر برای شرکت های هواپیمایی بوده است. اولین پرواز هواپیمای A310 در تاریخ آوریل ۱۹۸۲ انجام شد و در آوریل ۱۹۸۳ وارد ناوگان هواپیماهای شرکت هواپیمایی هوایی لوفتهانزا شد.
البته این نکته گفتنی است که هواپیماهای ایرباس ۳۱۰ دارای دو سری ساخت ۲۰۰ نفره و ۳۰۰ نفره بودند که هر کدام باز با یکدیگر دارای تفاوت هایی بودند ولی در عمل با هم یکی بودند. هواپیمای ایرباس A310-300 دارای برد و ظرفیت پروازی بیشتری نسبت به مدل ایرباس A310-200 بود که البته تولید آن از سال ۱۹۸۵ به بعد آغاز شد.
هواپیمای ایرباس ۳۰۰ می تواند تا این ظرفیت را با مقدار مصرف ۷ هزارkg سوخت هواپیما در بردهای مختلف مسافرین را جا به جا و حمل نماید. البته این نکته را باید درباره ی ایرباس ۳۰۰- ۲۰۰ بدانید که معمولا به عنوان مدل باربری به دنیای حمل و نقل هوایی معرفی شده است.
از انواع هواپیماهای ایرباس آ ۳۰۰- ۲۰۰ مدل دیگری به نام A310-200C وجود دارد که نمونه ای از هواپیمای باربری و مسافربری می باشد. این هواپیما برای اولین بار در سال ۱۹۸۴ میلادی و در شرکت هواپیمایی آلمانی مارتین ایر وارد خدمت به ناوگان هوایی شد.
در زمینه ی خصوصیات فنی و طراحی این هواپیما که بگوییم، شکل نهایی طرح جدید ایرباس آ ۳۱۰ هرچند که از نظر سازه ای طراحی آئرودینامیکی جدیدی داشت که نتیجه ی تحقیقات وسیع شرکت تحقیقات هوایی بریتیش آئروسپیس در هاتفیلد بود.
این شرکت در ۱ ژانویه ی ۱۹۷۹ با ۲۰ درصد سهم مشارکت به جمع سازندگان صنایع هواپیمایی ایرباس پیوست و قسمتی از فعالیت های طرح ۳۱۰ را به عهده گرفت. این هواپیما در سپتامبر سال ۱۹۸۳ گواهینامه ی صلاحیت پرواز اروپایی را دریافت نمود.
از جمله ویژگی های مهم و بارز ایرباس ۳۱۰ استفاده از سیستم مخصوص در کابین خلبان است که نقش مهندس پرواز را حذف کرده است. نشانگر های مربوط به مهندس پرواز در عوض به مقابل خلبان منتقل شده و از سیستم کنترل پرواز با سیم به طور محدود استفاده شده است. ساخت هواپیمای آ ۳۰۰ در جولای ۲۰۰۷ متوقف شد. در ایران، سه شرکت هواپیمایی ایران ایر، ماهان ایر و شرکت هواپیمایی تابان از این نوع هواپیما در ناوگان خود استفاده می کنند.
مشخصات فنی هواپیمای آ ۳۱۰
ـ فاصله نوک دو بال: ۴۳٫۹ متر
ـ طول: ۴۶٫۷ متر
ـ ارتفاع: ۱۵٫۸ متر
ـ ظرفیت مسافر: ۲۸۰ نفر
ـ بیشینه سرعت: ۰٫۸۵ ماخ
ـ محدوده پرواز: ۸۰۵۰ کیلومتر
